صادرات صنایع دستی نقره؛ فرصتی برای توسعه گردشگری
قوانین قدیمی و موانع پیش‌روی صادرات صنایع دستی نقره
اصفهان، به‌عنوان مهد هنرهای دستی ایران، از ظرفیت‌های عظیمی در زمینه تولید و صادرات صنایع دستی نقره برخوردار است. اما قوانین قدیمی، از جمله محدودیت صادرات نقره به سه کیلوگرم در هر بار، به یکی از بزرگ‌ترین موانع در این حوزه تبدیل شده است. این قوانین که از سال ۱۳۹۱ تغییری نکرده‌اند، تولیدکنندگان را از دسترسی به بازارهای بین‌المللی بازمی‌دارند و گردش مالی این صنعت را با رکود مواجه کرده‌اند.
با توجه به اهمیت صنایع دستی به‌عنوان بخشی از گردشگری فرهنگی، این قوانین ناکارآمد نه‌تنها به هنرمندان آسیب می‌زند، بلکه فرصت‌های جذب گردشگر و توسعه اقتصادی را نیز از میان می‌برد. تجدیدنظر در این محدودیت‌ها می‌تواند منجر به رونق صنایع دستی و افزایش تعاملات بین‌المللی شود.
رییس اتحادیه صنایع دستی اصفهان، مجدالدین تاج، در گفت‌وگو با ایتونا تأکید کرد که رفع موانع موجود می‌تواند نقشی کلیدی در بازگشت اصفهان به جایگاه برتر خود در صادرات صنایع دستی ایفا کند. وی افزود که حمایت دولت از اصلاح قوانین صادرات، شرط ضروری برای تقویت صنعت گردشگری نیز محسوب می‌شود.
انباشت تولیدات؛ تهدیدی جدی برای گردشگری فرهنگی
انباشت محصولات صنایع دستی نقره در کارگاه‌های اصفهان به‌دلیل کاهش تقاضا، مشکلاتی جدی را برای هنرمندان این حوزه به وجود آورده است. بیش از هزار کارگاه قلم‌زنی نقره در اصفهان فعالیت می‌کنند، اما کاهش قدرت خرید و کمبود گردشگر، حجم فروش را به‌شدت کاهش داده و تولیدات در انبارها باقی مانده‌اند.
این چالش نه‌تنها اقتصاد صنایع دستی را تحت تأثیر قرار داده، بلکه جذابیت گردشگری فرهنگی را نیز کاهش داده است. گردشگرانی که به اصفهان سفر می‌کنند، به‌دنبال خرید محصولات منحصر به‌فرد هستند، اما عدم دسترسی به بازارهای متنوع و محدودیت‌های صادراتی این تجربه را محدود می‌کند.
صنعت گردشگری، به‌ویژه در زمینه فرهنگی، نیازمند ایجاد تعادل میان تولید، فروش و عرضه بین‌المللی است. فعالان این حوزه بر این باورند که بازنگری در استراتژی‌های صادراتی و حمایت از نمایشگاه‌های داخلی و خارجی می‌تواند این مشکل را کاهش دهد.
نقش سرمایه‌گذاری در رونق گردشگری صنایع دستی
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان، کوروش خسروی، با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری در بخش صنایع دستی، تأکید کرد که جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای تقویت زیرساخت‌ها و توسعه صادرات ضروری است. وی گفت: "اقتصاد گردشگری و صنایع دستی در اصفهان باید به‌گونه‌ای توسعه یابد که بتواند در سطح بین‌المللی رقابت کند."
سرمایه‌گذاری در بازاریابی و تبلیغات بین‌المللی می‌تواند به افزایش آگاهی جهانی از ظرفیت‌های اصفهان کمک کند. این اقدام علاوه بر ارتقای جایگاه شهر به‌عنوان مقصد گردشگری، فرصتی برای توسعه اقتصادی پایدار نیز فراهم می‌آورد.
همچنین، ارائه تسهیلات مالی به کارگاه‌های صنایع دستی و حمایت از هنرمندان می‌تواند تولید محصولات با کیفیت را افزایش داده و تأثیرات مثبتی بر اشتغال‌زایی و کاهش مهاجرت نیروهای متخصص داشته باشد.
نمایشگاه‌ها؛ بستری برای معرفی صنایع دستی
برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی و ملی صنایع دستی، یکی از مؤثرترین ابزارها برای جذب گردشگران و معرفی محصولات هنری به بازارهای جهانی است. اصفهان، با عنوان شهر جهانی صنایع دستی، می‌تواند از این فرصت برای ارتقای جایگاه خود در گردشگری بین‌المللی بهره‌برداری کند.
نمایشگاه‌ها نه‌تنها فرصتی برای فروش مستقیم محصولات فراهم می‌آورند، بلکه به‌عنوان بستری برای تعامل فرهنگی و اقتصادی عمل می‌کنند. گردشگرانی که از این نمایشگاه‌ها بازدید می‌کنند، به‌طور مستقیم به اقتصاد محلی کمک کرده و تجربه‌ای به‌یادماندنی از فرهنگ ایرانی به‌دست می‌آورند.
فعالان صنایع دستی بر این باورند که نمایشگاه‌ها باید به‌عنوان بخش جدایی‌ناپذیر از برنامه‌های توسعه گردشگری مورد حمایت قرار گیرند. این حمایت می‌تواند شامل تأمین مالی، تبلیغات گسترده و تسهیل فرآیندهای مربوط به صادرات محصولات باشد.
راهکارها برای آینده؛ اصلاح قوانین و بهره‌برداری از فناوری
برای غلبه بر مشکلات کنونی و ارتقای جایگاه اصفهان در گردشگری صنایع دستی، اصلاح قوانین صادراتی باید در اولویت قرار گیرد. حذف محدودیت‌های مربوط به وزن صادرات نقره و تسهیل فرآیندهای اداری می‌تواند به رشد این صنعت کمک کند.
علاوه بر این، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین مانند پلتفرم‌های فروش آنلاین و دیجیتال مارکتینگ می‌تواند به گسترش بازارهای هدف و دسترسی هنرمندان به مشتریان جهانی کمک کند. آموزش هنرمندان در زمینه استفاده از این فناوری‌ها نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
در نهایت، توسعه صنعت گردشگری و صنایع دستی نیازمند یک همکاری چندجانبه میان دولت، بخش خصوصی و نهادهای بین‌المللی است. اصفهان، به‌عنوان پایتخت فرهنگی ایران، این ظرفیت را دارد که به یک مرکز جهانی در حوزه گردشگری فرهنگی تبدیل شود.
